ABD merkezli Horizon Surgical Systems, geliştirdiği Polaris mikroskobik cerrahi robot platformuyla dünyanın ilk robot destekli katarakt ameliyatının başarıyla gerçekleştirildiğini duyurdu. Şirketin kurucusu ve CEO’su Dr. Jean Pierre Hubschman, 15 yılı aşkın süredir üzerinde çalıştığı yapay zekâ tabanlı cerrahi teknolojinin hem tasarım hem de mühendislik aşamalarındaki zorluklarını ve FDA onay sürecine yönelik planlarını paylaştı.

Malibu, Kaliforniya merkezli şirket, Polaris platformunun insan üzerinde ilk kez kullanıldığını ve bu prosedürle birlikte toplamda 10 hastanın başarıyla ameliyat edildiğini açıkladı. ABD’de yılda yaklaşık 3,8 milyon kez gerçekleştirilen katarakt ameliyatında robotik sistemlerin devreye girmesi tıp tarihinde önemli bir kilometre taşı olarak değerlendiriliyor.

Dr. Hubschman, Polaris platformunun gözün son derece dar çalışma alanında yüksek hassasiyetle görev yapacak şekilde geliştirildiğini belirtti. UCLA Stein Eye Institute’ta yaklaşık 15 yıl önce başlayan araştırma süreci, dört yıl önce Horizon Surgical Systems’ın kurulmasıyla ticarileşme yoluna girdi.

Mikrocerrahi için Yapay Zekâ ve Robotik Güç Birliği

Polaris’in geliştirilmesindeki en büyük zorluklardan biri, gözün içindeki tüm bölgelere erişim sağlayabilen robotik bir kol tasarlamak oldu. Platform, gerçek zamanlı görüntüleme sağlayan dijital mikroskop ve optik koherens tomografi (OCT) teknolojisini bir arada sunuyor. Bu sayede cerrahi alanın üç boyutlu derinlik algısıyla detaylı şekilde görülmesi sağlanıyor.

Makine öğrenimi modelleri ise 500 binden fazla görüntü kullanılarak eğitildi. Sistem, dokuları ve anatomik işaret noktalarını gerçek zamanlı olarak ayırt ederek cerraha rehberlik ediyor. Horizon’a göre robotik kol, insan elinden 10 kat daha hassas hareket edebiliyor ve insan reflekslerinden 10 kat daha hızlı tepki verebiliyor.

Dr. Hubschman, Polaris’in sürekli gelişen bir sistem olduğunu vurgulayarak, “Yapay zekâ sınırsız veriyle öğrenebilir. Binlerce cerrahın tecrübesini bir araya getirip her hastaya uygulayabilir,” dedi.

Zorlu Mühendislik Süreci ve Sonraki Adımlar

Horizon ekibinin aşması gereken başlıca üç zorluk bulunuyordu: göz içindeki her noktaya erişebilen robotik kolun tasarımı, çoklu görüntüleme teknolojilerinin entegre edildiği özel bir görselleştirme sistemi ve tüm bu bileşenlerin tek platformda kusursuz şekilde çalışması.

Şirket, 2024’ün Ekim ayında 30 milyon dolarlık Seri A yatırım turunu tamamladı. Polaris, bugüne kadar 1000’den fazla preklinik operasyon ile güvenlik ve performans testi geçti.

Horizon Surgical Systems, 2026 yılında FDA’ya IDE (Investigational Device Exemption) başvurusu yapmayı ve ABD’de klinik çalışmalara başlamayı planlıyor. Polaris’in onay alması durumunda geri ödeme modelleri üzerinde de çalışmalar yürütülecek.

Kataraktın ilk hedef uygulama olduğunu belirten Hubschman, teknolojinin glokom cerrahisi ve retina ameliyatları gibi diğer göz hastalıklarında da kullanılabileceğini ifade etti:

“Katarakt yüksek hacimli ve tekrarlayan bir cerrahi olduğu için robotik ve yapay zekâ ile mükemmel uyum sağlıyor. Ancak bu sadece başlangıç.”